Op 14 mei overhandigde de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een positon paper over de zorgplicht van uitzendbureaus in het registreren van EU-arbeidsmigranten aan de Tweede Kamer. Lees hier meer erover.
Valente en de Nederlandse Straatdokters Groep waren op verzoek van de VNG erbij en stonden kamerleden te woord. De bijval lijkt groot. Op naar het debat over de WTTA, de wet die dit zou moeten regelen.
Marcel Slockers was hierbij aanwezig namens de NSG. Ook deed hij zijn verhaal bij Nieuwsuur en in de NRC waarbij NRC een dag meeliep met straatdokter Slockers.
Uit het artikel in de NRC:
‘En weer heeft hij een ontsteking aan zijn voet. De Poolse ‘meneer K.’ zag straatdokter Marcel Slockers zo’n twintig jaar geleden ook al. Toen maakte K. schoon bij een Nederlandse pluimveehouderij. Door de kippenstront waar hij dagelijks in stond, raakte zijn voet geïnfecteerd. Nu ziet zijn kleine teen helemaal rood. Hij is ontstoken, gevolg van het leven op straat. „De teen valt er bijna af”, zegt Slockers.
Het is even stil in de behandelkamer. „Meneer Slockers”, zegt meneer K, „u kent mij al twintig jaar. Wilt u mij alstublieft niet wegsturen?” Slockers doet zijn plastic handschoenen uit en gooit ze weg. „U mag wat meer van uzelf gaan houden”, zegt hij. „En niet denken dat ik u zo weer op straat laat slapen.”
Arbeidsmigranten die in Nederland laagbetaald werk doen, zoals in de tuinbouw of vleesverwerkende industrie, hebben een grote kans om dakloos te worden als zij hun baan verliezen. Doordat de werkgever vaak ook de huisvesting regelt, verliest de arbeidsmigrant bij ontslag ook de woonruimte. Het aantal arbeidsmigranten in Nederland is in vijftien jaar verviervoudigd, naar bijna een miljoen in 2022.
Want veel van hen hebben überhaupt geen zorgverzekering. Doordat ze vaak met te veel mensen in een woning verblijven, mogen ze zich van de huisbaas niet inschrijven op dat adres. Daardoor kunnen ze geen zorgverzekering aanvragen: een registratieadres is daarvoor verplicht
Soms regelt de werkgever alsnog een zorgverzekering, maar net als de woonruimte raakt de arbeidsmigrant die kwijt bij ontslag. „Contract wordt ontbonden bij ziekte”, staat dan in de arbeidsovereenkomsten die ook de zorgverzekering regelen. Ofwel: juist als je ziek wordt, verlies je de zorgverzekering die je via je werkgever had.
Maar ook mét verzekering mist een meerderheid van de arbeidsmigranten toegang tot de bijbehorende zorgpas, constateerde vakbond FNV in 2020 na een enquête. Hun uitzendbureau sluit doorgaans wel een zorgverzekering af, maar houdt de zorgpas in eigen beheer. Arbeidsmigranten die acuut zorg nodig hebben, bijvoorbeeld na een bedrijfsongeval, kunnen dan niet aantonen dat ze verzekerd zijn, ziet de bond. Ze moeten dan eerst het uitzendbureau benaderen, dat niet altijd direct in actie komt. Vier jaar na de enquête is dit beeld volgens de FNV min of meer onveranderd.’